In- en uitsluiting

Code
B1-HUM2
Soort
Cursus
Studielast
7,5 ECTS
Voertaal
Nederlands
Periode
Periode 4 2023-2024, Periode 4 2024-2025
Coördinator
Martien Schreurs

Omschrijving

Humanisering is ‘het bevorderen van meer humane maatschappelijke verhoudingen en omstandigheden.’ De humaniseringslijn (HUM) valt in twee studieonderdelen uiteen. In het eerste studieonderdeel (B1-HUM1) gaat de aandacht uit naar concepten en begrippen rondom de actuele levensloop. Er wordt vooral gekeken naar de relatie tussen levensloop en modernisering aan de hand van het werk van Giddens (1991), een roman van Tara Westover (“Educated”, 2018) en artikelen over vorming/flourishing. Met name  de assen ‘gender’, ‘leeftijd’ en “opleiding” worden als zoeklicht gekozen om naar de actuele levensloop te kijken.

In het tweede studieonderdeel van HUM is vooral veel aandacht voor processen van in- en uitsluiting en afwijkende levenslopen van jongeren, ouderen, vluchtelingen, psychiatrisch patiënten, daklozen en criminelen. Er wordt aandacht besteed aan mensen die op de een of andere manier ‘buiten de boot vallen’. Dat doen we aan de hand van relevante teksten over psychiatrie, stateloosheid, maatschappelijke uitsluiting en totale instituties . We gaan op werkbezoek bij relevante werkvelden als de psychiatrie, Leger des Heils, het Wereldhuis, een gevangenis, een ROC, gemengde scholen en bejaardenhuizen waarin niet alleen processen van in- en uitsluiting, maar ook processen van humanisering zichtbaar zijn. 

Humanisering wordt hier omschreven als het streven om vormen van uitsluiting zo veel mogelijk te bestrijden. Wij kijken naar uitsluiting van kinderen in  gesegregeerde vormen van onderwijs, de opvang van kwetsbare mensen in de psychiatrie,  naar opsluiting van mensen in gevangenissen, de geestelijke begeleiding van ouderen in oudereninstellingen, naar de opvang van daklozen en statelozen in Leger des Heils en het ROS, het Wereldhuis en Villa Vrede. Ook wordt gekeken naar de rol die humanistici spelen bij het streven naar humanisering, dat wil zeggen het  bestrijden van uitsluiting.

Afgestudeerde humanistici worden in de praktijk dagelijks geconfronteerd met mensen die onder processen van uitsluiting te lijden hebben. Daarom werken wij in deze module toe naar de afsluitende werkbezoeken waarbij studenten in gesprek gaan met humanistisch geestelijk raadslieden die gedetineerden, asielzoekers, leerlingen, ouderen en  psychiatrisch patiënten begeleiden. En tijdens het werkbezoek zoeken wij naar manieren waarop studenten zelf met de gedetineerden, asielzoekers, etc., in gesprek kunnen gaan. Ook hier blijft de normativiteit overeind staan als leidraad: we gaan samen op zoek naar betere en meer humane levensomstandigheden voor mensen die gemarginaliseerd of uitgesloten (dreigen) te worden.

Leerdoel

Na afloop van deelname aan B1-HUM2 In- en uitsluiting volgens de eisen:

  1. Kennis: De student kan in eigen woorden benoemen en uitleggen wat hij of zij onder de begrippen “levensloop”, “afwijkende levensloop”, “gesitueerdheid”,  “uitsluiting”, “dehumanisering”, “humanisering” en “kruispuntdenken” verstaat en hoe die begrippen samenhangen met institutionele contexten (eindtermen 1a, 1b).
  2. Analyse: Student kan vanuit verschillende wetenschappelijke perspectieven naar processen van uitsluiting en humanisering kijken (eindtermen 1a, 1b).
  3. Analyse/synthese/visievorming: De student kan met behulp van het kruispuntdenken op de verschillende assen van de levensloop -levensloop (gender, sociaal economische klasse, etniciteit, levensbeschouwing, leeftijd) reflecteren (eindtermen 3a, 3b).
  4. Toepassing: De student kan met behulp van de theorie van het kruispuntdenken verklaren wat de factoren zijn die processen van humanisering bevorderen dan wel belemmeren. Daarop voortbouwend kan hij of zij ook verbetervoorstellen doen (eindtermen 2a, 2b).

Entreevoorwaarden

Geen

Literatuur

AuteurTitelPrijsISBNVerplichtExterne url
Giddens, A.Modernity and Self-Identity. Self and Society in the late modern age€ 20,550-7456-0932-5Ja
Rosa, H.Leven in tijden van versnelling (Een pleidooi voor resonantie)€ 24,50978-90-85953-4651Ja
Wachter, D. deDe kunst van ongelukkig zijn978-94-014-6358-4Ja
Verhaeghe, P.Over normaliteit en andere afwijkingen978-90-446-4322-0Ja
Goffman, E.Totale institutiesJa

Opmerkingen

Levensbeschouwelijke, arbeidsmarktgerichte en academische vorming

Dit studieonderdeel draagt bij aan zowel levensbeschouwelijke, arbeidsmarktgerichte als academische vorming. Studenten krijgen academische kennis op het gebied van afwijkende levenslopen en processen van in- en uitsluiting, verkennen door hun werkbezoeken voor humanistici relevante werkvelden en worden gestimuleerd een eigen visie op de relatie tussen uitsluiting en humanisering te ontwikkelen (zie leerdoel 3).

Korte toelichting samenhang andere onderdelen

Verticale afstemming (afstemming op Humanisering 1 (module 2), Humanisering 2 en Humanisering 3):

Dit studieonderdeel vormt samen met B1-HUM1 het theoretische fundament waarop in de humaniseringslijn in het tweede en het derde jaar wordt voortgebouwd. In dit studieonderdeel onderzoeken wij hoe het concrete individu binnen instituties – al dan niet afwijkend – vorm geeft aan zijn of haar levensloop. Het is dus het microniveau van de humaniseringslijn die in Humanisering 1 wordt belicht. In Humanisering 2 wordt vooral naar het macroniveau van de processen van humanisering gekeken. Hierin worden thema’s als globalisering en kosmopolitisme aangesneden. In Humanisering 3 wordt het mesoniveau van de humanisering belicht. Studenten onderzoeken in jaar 3 hoe humanisering binnen instituties gestalte krijgt.

De werkbezoeken die in dit studieonderdeel op touw worden gezet, zijn in lijn met H2 en H3 waarin ook in kleine groepen onderzoek wordt gedaan naar processen van humanisering binnen instituties.

Werkvormen

  • Hoorcolleges om de studenten inzicht te geven in de kernbegrippen “uitsluiting’, ‘levensloopdiscoursen’, ‘humanisering’ en ‘kruispuntdenken’ die in deze module gebruikt worden. Ook wordt de student getraind om vanuit de verschillende wetenschappelijke perspectieven (zoals de pedagogiek, psychologie, sociologie en filosofie) te kijken naar de thema’s ‘levensloop’ en de zogenoemde ‘afwijkende levensloop’;
  • Responsiecolleges waarin geprobeerd wordt om studenten uit te dagen om actief aan de slag gaan met de leerstof;
  • Werkgroepen om aan de hand van leervragen literatuur te bestuderen en te verwerken (formatieve feedback); ook oefenen wij in die werkgroepen close-reading opdrachten en het houden van referaten.

Onderdeel van

TitelStudielast
Bachelor Humanistiek180 ECTS

Onderwijsvormen

  • Hoorcollege
  • Werkgroep

Docenten

NaamRol
Martien SchreursCoördinator
Olivier van DonkDocent