Methoden van historisch onderzoek

Geschiedenis is de wetenschap die onderzoek doet naar het verleden. Door geschiedenis krijg je inzicht in het handelen van de mens, in cultuur, vorming van ideeën en in de  maatschappij. In deze module staan zowel de theoretische stromingen binnen het veld als ook de vaardigheden die je nodig hebt om een historisch onderzoek uit te kunnen voeren centraal.

Eerder oefende je al met het opzetten en uitvoeren van sociaalwetenschappelijk onderzoek.  In deze cursus ga je de kennis en vaardigheden uitbreiden met historisch onderzoek. De cursus bereidt je hiermee ook voor op onderzoek voor de bachelorscriptie in jaar 3.  

In het eerste deel van de module ligt het accent op de theorie van het historisch onderzoek, waarbij  voorbeelden uit de praktijk worden gegeven. Je bestudeert hiervoor het boek The Historian’s Toolbox. A Student’s Guide to the Theory and Craft of History (4th edition) en een aantal andere teksten. Je leert hierbij verschillende wetenschapstheoretische perspectieven met betrekking tot historisch onderzoek benoemen en vergelijken. De stof wordt wekelijks besproken in de werkgroepen aansluitend op de hoorcolleges.

In het tweede deel van de module ligt het accent op het opzetten van een eigen historisch onderzoek. Via opdrachten – zoals het formuleren van een probleemstelling voor een historisch onderzoek - leer je de kennis en vaardigheden die zijn bestudeerd in het eerste deel van de cursus, alsmede kennis en vaardigheden uit eerdere WMO-onderdelen, toe te passen en te integreren. De toetsing hiervan bestaat uit opdrachten die samen een schriftelijk portfolio vormen. De voortgang wordt wekelijks besproken in kleine tutorgroepen, waar studenten elkaars opdrachten lezen en van feedback voorzien.

Na afloop van deelname aan dit studieonderdeel volgens de eisen kan de student:

1. Theoretische uitgangspunten van historisch onderzoek met betrekking tot epistemologie, context, bronnen en interpretatie benoemen en toepassen op een theoretische casus (eindterm 1a).
2. Een aantal belangrijke kenmerken van de methode van historisch onderzoek benoemen, reproduceren en toepassen in de praktijk (eindterm 2b, 4a).
   • a: Een historische probleemstelling formuleren
   • b: Zoeken en selecteren van (sleutel)publicaties
   • c: Schrijven van academische samenvattingen
   • d: Zoeken en selecteren en kritisch bestuderen van primaire bronnen
3. De relevantie van geschiedenis en historisch onderzoek voor de humanistiek  verwoorden (eindterm 1a).

Geen

Levensbeschouwelijke, arbeidsmarktgerichte en academische vorming
Dit studieonderdeel is vooral relevant voor de academische vorming van studenten. Zij krijgen kennis van en inzicht in de kenmerken van de geschiedwetenschap en de uitgangspunten van historisch onderzoek. Ook leren zij kritisch om te gaan met literatuur en bronnen; een vaardigheid die breder toepasbaar is dan enkel het vakgebied van de geschiedwetenschap.

Korte toelichting samenhang andere onderdelen
Het studieonderdeel is ook een direct vervolg op de WMO-onderdelen B1-ONDZ1 en B1-ONDZ2. Daarnaast worden de eerder opgedane WLS- en Bibliotheekvaardigheden toegepast en uitgebreid richting analytisch en kritisch lezen van bronnen en academische teksten.

De elementaire kennis van de geschiedwetenschap die studenten in dit studieonderdeel verwerven bereidt tevens voor op het studieonderdeel B2-ZIN4a: Geschiedenis van het Humanisme.

Historisch onderzoek als deeldomein van de humanistiek leidt studenten in in een contextuele manier van kijken die in een aantal opzichten een aanvulling biedt op filosofische of sociologische benaderingen zoals die bijvoorbeeld aan bod komt bij de studieonderdelen als B1-ZIN1: Inleiding in de Theorie en Geschiedenis van Levensbeschouwing; B1-ZIN1: Levensloop in Context en B1-HUM21: In- en Uitsluiting.

Werkvormen
Hoorcolleges, werkcolleges, practica, tutorbijeenkomsten

• Hoorcollege
• Werkgroep

• Communicatie A
• Kennis en inzicht A
• Toepassen kennis en inzicht B