Filosofie in de Humanistiek

Dit studieonderdeel biedt een inleiding in de filosofie als deeldiscipline van de humanistiek. Dit debat wordt bestudeerd en ge­re­construeerd aan de hand van primaire filosofische bronteksten. Humanisme en filosofie delen een lange geschiedenis, maar niet elk humanisme is een filosofie, en niet elke filosofie is humanistisch. Het doel van deze les is dan ook om een ​​overzicht te geven van de geschiedenis en de systematiek van een humanistische filosofie. We starten vanuit het niet-westerse denken en bekijken ons onderwerp voortdurend vanuit een mondiaal perspectief. 

Een begin met de mondiale intellectuele geschiedenis

Het humanisme is niet voortgekomen uit de westerse filosofie. Het was echter ook niet vanzelfsprekend – het is een radicale zelfreflectie die vaak wordt uitgelokt in tijden van crises, wanneer mensen onder druk de betekenis van alles moeten heroverwegen: waarvoor leven we, wat is de betekenis van de politiek, Wat zijn, in het licht van ons dagelijkse streven, de meest relevante waarden, en hoe kunnen we onze partijdigheden en conflicten als leden van deze of gene clan overwinnen? Door de filosofieën van het oude China en India te bespreken, beginnen we deze les met een overzicht van niet-westerse filosofieën van het humanisme die vandaag de dag nog steeds behoorlijk inspirerend zijn, vooral omdat ze de mens niet zo radicaal van de natuur scheidden als de westerse Verlichting soms zou hebben gedaan.

Tot nu toe in het posthumanisme

Hierna bezoeken we belangrijke debatten uit de oudheid, de renaissancefilosofie (en de geboorte van het antikoloniale denken), de Verlichting, de marxistische filosofie, Nietzsche, Hannah Arendt en het posthumanisme. Voor sommige auteurs is het humanisme een zondebok geworden voor al het kwaad waartegen het zich ooit verzette: kolonialisme, onderdrukking van vrouwen en minderheden, ecologische vernietiging. Als we deze beweringen voor waar aannemen (en Nietzsche volgen), lijken de zaken alleen maar beter te worden zodra we ‘de mensheid voorbijgaan’. Dit is echter een twijfelachtige bewering, niet alleen omdat er met deze technofilie veel risico's en blinde vlekken gepaard gaan, maar ook omdat het beeld van de mensheid in deze polemieken op een vreemde manier gereduceerd lijkt. In het licht hiervan hebben veel auteurs de laatste tijd geprobeerd een versie van het humanisme uit te werken die de terechte kritiek op de antropocentrische zorgeloosheid kan weerleggen, zonder haastig de ‘ware menselijke rijkdom’ (Marx) weg te geven voor een stevige technologische linzenstoofpot of retorisch vuurwerk. post-alles. In deze les zullen we een filosofisch humanisme voor de 21e eeuw kritisch bespreken en reconstrueren.

Bronteksten

De bronteksten in dit vak bouwen op elkaar voort. Ze vormen een samenhangend filosofisch debat over de menselijke existentie, waarbij het individu op zeer verschillende manieren wordt opgevat.

Na afloop van deelname aan B1-ZIN2 Filosofie in humanistiek volgens de eisen (hoorcolleges, werkgroepen, zelfstudie) kan de student: 

1. Filosofische teksten classificeren en begrijpen.
2. De betekenis van de humanistische filosofie in het bijzonder interpreteren vanuit de maatschappelijke context en deze onderscheiden van alternatieve benaderingen.
3. Wees reflectief over de belangrijkste waarden van het humanisme.
4. Ontwikkel een onafhankelijk oordeel over de kritische debatten over de relatie tussen humanisme en benaderingen als feminisme, postkolonialisme, actornetwerktheorieën en posthumanisme.