Cursusbeschrijving
In dit vak staat de relatie tussen de mens en de natuur centraal vanuit humanistisch en artistiek perspectief. De laatste decennia klinkt het verwijt dat het humanisme zou hebben bijgedragen aan een antropocentrisch wereldbeeld; vooral de Westerse mens zou zich eeuwenlang als heerser over de natuur hebben gezien waardoor er ernstige schade is berokkend aan onze planeet. De manier waarop en de periode waarin menselijke activiteiten blijvend hebben ingegrepen op de atmosfeer en de geologie van de aarde wordt vaak aangeduid met ‘het antropoceen’.
In deze cursus onderzoeken we humanistische bronnen die zich gericht hebben op de relatie tussen mens en natuur. Naast antropocentrische gezichtspunten uit het verleden, zullen we een brede variëteit tegenkomen aan opvattingen over deze relatie. Omdat er een sterke wisselwerking is tussen ideeëngeschiedenis en cultuurgeschiedenis en humanistische opvattingen vaak artistiek werden vertaald of gevisualiseerd, zullen we in deze cursus niet alleen tekstuele bronnen bestuderen maar ook kunstwerken. De colleges zijn thematisch opgebouwd, maar volgen steeds een historische lijn en worden verrijkt met inzichten vanuit filosofisch en artistiek onderzoek. In de werkgroepen wordt de collegestof en de literatuur verder uitgediept en zullen studenten werken aan een eigen historisch onderzoek naar een van de thema’s die aan bod komen. In dit onderzoek worden weer tekstuele en artistieke bronnen betrokken. In groepsopdrachten reflecteren studenten hoe zij thema's als ‘natuur’en ‘kunst’ zouden kunnen inzetten in de praktijk van geestelijke verzorging.
Na afloop van de cursus
1. heeft de student inzicht en historische kennis verworven in humanistische, intellectuele en artistieke tradities, gerelateerd aan de verhouding tussen natuur en mens, mede in relatie tot hedendaagse debatten over humanisme (eindterm 1a).
2.kan de student vanuit historisch oogpunt reflecteren op de wijze waarop humanistische tradities ingebed zijn in intellectuele en artistieke tradities en hoe deze ge(re)construeerd kunnen zijn (eindterm 1b).
3. kan de student basaal wetenschappelijk historisch onderzoek uitvoeren naar tekstuele en visuele /artistieke bronnen (eindtermen 2a, 2c).
4. kan de student zichzelf intellectueel en existentieel positioneren in humanistische tradities in relatie tot debatten over de relatie natuur en mens (eindtermen 3b, 5a).
5. is de student in staat om het belang van de thema's ‘kunst’ en ‘natuur’ vanuit humanistisch perspectief te verwoorden voor de praktijk van geestelijke verzorging
Geen
In de cursus worden academische vaardigheden ontwikkeld, zoals het formuleren van onderzoeksdoelen/-vragen, het ontwikkelen van eenvoudig historisch en literatuuronderzoek en het schrijven van academische teksten. Daarnaast leert de student zich uiteen te zetten met een voor het hedendaagse humanisme en humanistisch geestelijke verzorging relevant en belangrijk thema en ook antwoorden te geven op de vraag welke rol het humanisme gespeeld heeft en kan spelen in hedendaagse ontwikkelingen mbt de relatie natuur-mens. Ten slotte worden grote maatschappelijke thema’s gerelateerd aan de eigen persoonlijke situatie. Wat kan ik als mens en als toekomstig geestelijk verzorger betekenen ten aanzien van huidige problemen ten aanzien van de relatie natuur-mens?