Geestelijke verzorging op humanistisch grondslag

Code
HUM1-20
Soort
Cursus
Studielast
7,5 ECTS
Voertaal
Nederlands
Periode
Periode 1 2023-2024, Periode 1 2024-2025
Coördinator
Annelieke Damen

Omschrijving

Deze module legt een basis op het gebied van kennis en vaardigheden voor (humanistische) geestelijke verzorging in de hedendaagse Nederlandse samenleving. 

Hierbij wordt om te beginnen een interdisciplinair perspectief op zingeving ontwikkeld, waarbij de levensbeschouwelijke dimensie van zingeving en de relatie ervan met humanisering in beeld komt. Van daaruit wordt gekeken hoe geestelijke verzorging – opgevat als begeleiding bij zingevingsvraagstukken- in de context van onze huidige complexe, globaliserende wereld betekenis en invulling kan krijgen. In het bijzonder wordt hierbij de vraag naar het ‘humanistische’ in humanistische geestelijke verzorging kritisch onderzocht. 

Verder leren de studenten de mogelijkheden en beperkingen van verschillende benaderingen van counseling voor toepassing in concrete situaties van (één-op-één begeleiding in) humanistische geestelijke verzorging te analyseren.   

Ook maken de studenten kennis met praktijken van van (humanistische) geestelijke verzorging tijdens lessen van gastdocenten uit verschillende werkvelden die eigen casuïstiek inbrengen en met de studenten bespreken. 

Tot slot maken de studenten tijdens de module een start met het exploreren van hun eigen levensbeschouwelijke posities en bronnen in buddygroepjes (dit wordt door het jaar heen in andere modules voortgezet). 

Leerdoel

Na het volgen van het studieonderdeel M1-BEG1 Begeleiding 1 kan de student:

  1. Zingeving en geestelijke verzorging in relatie met levensbeschouwing en humanisering vanuit interdisciplinair perspectief uitleggen  (eindtermen 1b, 2a).
  2. Eén-op-één begeleidingssituaties in geestelijke verzorging analyseren vanuit in de module aangereikte theoretische kaders (morele oriëntatie, benaderingen van counseling  en humanistische principes) (eindtermen 2a, 4b).
  3. Verschillende in humanistisch gedachtegoed gewortelde elementen van counseling toepassen op situaties van (één-op-één begeleiding in) geestelijke verzorging (eindterm 4b).
  4. Een onderbouwde visie op humanistische begeleiding geven in relatie tot de eigen morele visie en de behandelde humanistische principes (eindtermen 1b, 5).

Entreevoorwaarden

Geen

Literatuur

AuteurTitelPrijsISBNVerplichtExterne url
Taylor, C.Identity and the good. The self in moral space.Ja
Nussbaum. M. C.The fragility of goodness: Luck and ethics in Greek tragedy and philosophy (rev. ed.).Ja
Praag, J. P. vanVader van het moderne Nederlandse humanismeJa
Ahmed, S. (2006).Find your way, Queer phenomenologyJa
Schuhmann, C.Counselling and the humanist worldview, The Wiley-Blackwell handbook of humanismJa
Hoogeveen, E.Eenvoud en strategie: De praktijk van humanistisch geestelijk werk.Nee
Jorna, A. A. M.Echte woorden: Authenticiteit in de geestelijke begeleiding.Nee
Jorna, A. A. M. (Ed.).Door eenvoud verbonden: Over de theorie en de praktijk van geestelijk raadswerkNee
Mooren, J. H. M.Zin: Inleidende teksten in de humanistisch geestelijke begeleidingNee
Mooren, J.H.M.Verbeelding en bestaansoriëntatie.Nee
Mooren, J.H.M.De moed om te zien. Humanistische geestelijke verzorging in justitiële instellingenNee
Mooren, J.H.M.Geestelijke verzorging en psychotherapie.Nee
Mooren, J.H.MBakens in de stroom: Naar een methodiek van het humanistisch geestelijk werkNee
Top, M., & Waarlo, A. J. 2007De woestijn zal bloeien: Inspiratie voor vernieuwing van geestelijke verzorging in de psychiatrieNee
Vlug, P., & Bergen, M. van (Eds.) (2011)Humanisme en kwaad: Reflecties op het humanistisch raadswerk bij Justitie.Nee

Opmerkingen

Levensbeschouwelijke, arbeidsmarktgerichte en academische vorming

Dit vak draagt bij  aan de academische, beroepsmatige en  levensbeschouwelijke vorming van studenten.

- Academische vorming: Zingeving, humanisering en levensbeschouwing, en geestelijke verzorging (als de begeleiding daarbij) worden theoretisch onderbouwd vanuit filosofische, psychologische en antropologische perspectieven. Er wordt kennis van en een kritisch perspectief op verschillende benaderingen van counseling aangereikt.

- Beroepsmatige vorming: Studenten maken kennis met de beroepsstandaard en de betekenis van zending, ambt en vrijplaats. Studenten oefenen met het analyseren van casuïstiek aan de hand van verschillende benaderingen van counseling en van humanistische perspectieven. Verder voeren ze een eigen begeleidingsgesprek dat ze ook analyseren vanuit de aangereikte theorie. Tot slot nemen ze via de gastlessen door praktijkdocenten kennis van de praktijk van geestelijke verzorging.

- Levensbeschouwelijke vorming: studenten onderzoeken de eigen morele visie en eigen levensbeschouwelijke bronnen m.b.t. existentiële thema’s en formuleren in de loop van het studieonderdeel een eigen visie op humanistisch geestelijke verzorging

Korte toelichting samenhang andere onderdelen

Begeleiding 1 is het eerste vak waarin kennis wordt gemaakt met het werkveld van de humanistisch geestelijke verzorging. Veel van het geleerde in de bachelor zal van pas komen bij het ontwikkelen van inzicht in en vaardigheden voor  humanistisch geestelijke verzorging. Het vak Begeleiding 1 bouwt bijvoorbeeld voort op de bacheloronderdelen Academische en arbeidsmarktgerichte vaardigheden en Verbeelding en professionaliteit (B2-ZIN4). Daarnaast is Begeleiding 1 de basis van het vervolgvak Begeleiding 2 (M1-BEG2). Begeleiding1 dient ook als basis voor de stage en om de mastervakken Beroepsvaardigheden 1b en 2b te volgen.

Werkvormen

Hoorcolleges en werkcolleges.

De interactieve hoorcolleges beogen overdracht en verdieping van kennis en inzicht. De werkcolleges worden deels begeleid door gastdocenten uit de praktijk en zijn bedoeld voor verdere verwerking en praktische toepassing van de stof.

Voor de voorbereiding en deelname aan de colleges, werkcolleges en presentaties wordt van studenten een grote mate van zelfwerkzaamheid gevraagd. Tegelijkertijd reiken de hoor- en werkcolleges de studenten ook middelen aan tot het ontwikkelen van een meer autonome, zelfsturende studie- en beroepshouding.

Relatie theorie-praktijk

In dit vak ligt de nadruk sterk op de relatie tussen theorie en praktijk. De theorie uit zowel bachelor- als masteronderdelen (zie samenhang andere onderdelen) wordt gekoppeld aan de beroepspraktijk van de (humanistisch) geestelijk verzorger. De student maakt kennis met het werkveld door middel van gastlessen van geestelijk verzorgers uit verschillende werkvelden. Daarnaast oefenen de studenten in werkcolleges met het analyseren van (eigen) begeleidingsgesprekken.

Relatie onderwijs-onderzoek

Dit vak is verbonden met het onderzoek van de themagroep Humanistische geestelijke verzorging studies voor een plurale samenleving.

Mogelijkheid tot specialisatie

Dit vak sluit aan bij de mogelijkheid om jezelf te specialiseren tot (humanistisch) geestelijk verzorger. Het reikt de studenten handvatten aan om zichzelf (levensbeschouwelijk) te ontwikkelen en een eigen visie te vormen op de beroepspraktijk.

Onderdeel van

TitelStudielast
Master Humanistiek180 ECTS

Onderwijsvormen

  • Hoorcollege
  • Werkgroep

Docenten

NaamRol
Carmen SchuhmannDocent
Annelieke DamenDocent
Annelieke DamenCoördinator