Zorgethiek zonder grenzen

Deze cursus verkent de relevantie van zorgethiek in relatie tot diversiteit, macht en ongelijkheid vanuit het oogpunt van actuele vraagstukken rond sociale en ecologische (on)rechtvaardigheid. We bouwen voort op ZEB-10, de introductiecursus, maar stellen ook kritische vragen bij de grondslagen van de zorgethiek zoals we die hebben leren kennen. Traditioneel heeft de zorgethiek, grotendeels geworteld in een witte feministische denkwijze, de nadruk gelegd op gender en gendergerelateerde machtsverhoudingen. In deze cursus problematiseren we deze benadering en breiden we onze analyse uit door gebruik te maken van uiteenlopende denkstromingen, zoals intersectionaliteit en Zwart feminisme, dekoloniale theorie, queer en trans* studies, disability studies en crip theory, en meer-dan-menselijke perspectieven op zorg in tijden van ecologische crisis. Door deze diverse perspectieven te integreren, streven we naar een complexere, meer genuanceerde conceptualisering van diversiteit en macht in de context van zorg in de eenentwintigste eeuw. 

De cursus bestaat uit hoorcolleges, gastlezingen, en interactieve seminars waarin we de theoretische concepten in dialoog brengen met praktische casestudies. Aan de hand van actueel onderzoek analyseren we hoe sociale categorieën van verschil, zoals gender, seksualiteit, ‘ras’, etniciteit, socio-economische status, disability, en het mens/dier onderscheid, elkaar kruisen en welke invloed dit heeft op de ethiek en praktijk van zorg. Studenten worden aangemoedigd kritisch na te denken over hun eigen rol binnen historische en hedendaagse structuren die ongelijkheid en onderdrukking in stand houden en om strategieën te verkennen voor het bevorderen van rechtvaardigheid en inclusiviteit in zorgpraktijken. Tegelijkertijd leren we hoe aandacht voor verschil en ongelijkheid, insluiting en uitsluiting, betrokken kan worden in de opzet en uitvoering van zorgethisch onderzoek. De cursus verschaft studenten daarmee essentiële onderzoeksvaardigheden die zij kunnen gebruiken in andere vakken, in hun masterthesis, en in hun eigen werkpraktijk binnen een pluriforme en diverse samenleving. 

Na deelname kunnen studenten volgens de eisen: 

1. Actuele denkstromingen, waaronder intersectionaliteit en Zwart feminisme, dekoloniale theorie, queer en trans* studies, disability studies en crip theory, en ecologische perspectieven beschrijven en analyseren in relatie tot actuele vraagstukken rond diversiteit, macht en ongelijkheid in zorg en samenleving (eindterm 1a).
2. De genoemde actuele denkstromingen vergelijken en in verband brengen met de hoofdlijnen en hoofdbegrippen van de zorgethiek en deze toepassen in een zelfstandig op te zetten en uit te voeren zorgethische analyse (eindtermen 2a en 2c).
3. Op maatschappelijk en academisch niveau vanuit een kritische, zelfreflexieve en constructieve oriëntatie een beargumenteerde opvatting over inclusieve en rechtvaardige zorg in een pluriforme en diverse samenleving naar voren brengen (eindtermen 3a en 3b).
4. Een effectief onderzoeksontwerp opstellen en uitvoeren en de onderzoeksresultaten, inclusief beargumenteerde opvattingen over zorg in een pluriforme en diverse samenleving, communiceren via een academisch onderzoekspaper (eindterm 4).
5. Vanuit een open en betrokken houding signaleren welke (inter)nationale ontwikkelingen op gebied van zorgethiek en diversiteit zich voordoen en analyseren wat deze wat deze kunnen betekenen voor de ethiek en praktijk van zorg in de eenentwintigste eeuw (eindterm 5).

Levensbeschouwelijke, arbeidsmarktgerichte en academische vorming

Academische en beroepsgerichte vorming.

Korte toelichting samenhang andere onderdelen

Werkvormen

Hoor- en werkcolleges.

Relatie theorie-praktijk

Zorgpraktijken komen expliciet aan de orde in de analyses. 

Relatie onderwijs-onderzoek

In deze reeks wordt actueel zorgethisch onderzoek binnen deze thematiek behandeld door docenten en gastdocenten.