Mensen krijgen in hun leven te maken met verschillende vormen van verlies. Rond verliezen is vaak sprake van rouw. Waarom en hoe rouwen mensen en wat helpt hen daarbij? Hoe hangt rouw samen met zingeving en levensbeschouwing? En welke zorg kunnen geestelijk verzorgers (in samenwerking met andere professionals) bieden bij rouw? Verlies en rouw worden tijdens deze cursus benaderd vanuit verschillende perspectieven en vakgebieden: filosofisch (existentieel, fenomenologisch), antropologisch (cultureel), theologisch/ levensbeschouwelijk, medisch-psychologisch, historisch en sociologisch (micro-, meso- en macroniveau). Vanuit de wetenschappelijke en professionele benadering van verlies en rouw is er steeds gelegenheid om op persoonlijke ervaringen te reflecteren, en vice versa.
De cursus omvat twee – met elkaar verweven – rode draden. Rouw rond overlijden van een dierbare, en passende zorg voor zingeving daarbij, vormt de eerste rode draad. Fenomenologie van rouw, existentiële aspecten en een raamwerk van betekenisgeving na verlies vormen het vertrekpunt. Anticiperende rouw bij terminale ziekte wordt besproken in de context van opvattingen over goed sterven en euthanasie. Rouw wordt beïnvloed door de omstandigheden van het overlijden, de relatie met de dierbare, individuele, sociale en culturele factoren. Bij omstandigheden van het overlijden wordt ook aandacht besteed aan traumatische omstandigheden in geval van overlijden door een ongeval, zelfdoding of geweld. De tweede rode draad van de cursus betreft verschillende vormen van “levend verlies”, waarbij het verlies niet samenhangt met overlijden van een dierbare. Daaronder vallen culturele rouw door migratie en oppressie, ecologische rouw, rouw als gevolg van ziekte en beperking. Daaronder valt ook “ambigu verlies”, waarbij een dierbare “weggaat zonder afscheid” zoals bij vermissing of “afscheid neemt zonder weg te gaan” als er sprake is van grote verandering bij een dierbare die daardoor niet meer is als voorheen. Ook binnen deze tweede rode draad wordt de vraag geadresseerd hoe zorg voor zingeving vorm te geven die past bij deze vormen van rouw.
Vorm
De cursus biedt leermogelijkheden voor academische persoonlijke en professionele vorming om het onderwerp te verkennen in een respectvolle leeromgeving. Leervormen zijn literatuur, videomateriaal, gastsprekers, interviews, dialoog, casuïstiek en opdrachten gericht op het verkennen van persoonlijke ervaringen.
Overzicht
• Verlies, rouw en betekenisgeving• Rouw en identiteit • Anticiperende rouw, goed sterven en euthanasie• Rouw in de levensloop, in het gezin en op het werk• Morele stress• Ambigu en traumatisch verlies• Migratie en culturele rouw, ecologische rouw
Na voltooiing van de cursus zijn studenten in staat om:
3. Te reflecteren op je persoonlijke verliesgeschiedenis en veerkracht, waaronder de moed om kwetsbaar te zijn of lastige ervaringen in gesprek te brengen in sociaal steunende contexten, en de mogelijke invloed op het werken met cliënten.
Ingeschreven voor een opleiding van de Universiteit voor Humanistiek. Dit betekent dat dit vak niet toegankelijk is voor bijvakkers en contractanten.Wel voor hgvers die als werkbegeleider van een stagiair een vak mogen volgen.
Voor dit vak geldt een maximum aantal deelnemers (30).